Kalça Protezi Ameliyatı Nedir?

Total kalça protezi, kalça eklem kireçlenmesi sonrası ekleme ait kemik, kıkırdak ve osteofitlerin çıkarılıp yerine metal ve polietilenden oluşan komponentlerin yerleştirilmesidir. Sonuçları oldukça yüz güldürücü olup klinik pratikte çok sık uygulanmaktadır. Ameliyatın amacı kalçayı kireçlenme öncesi fonksiyonel durumuna geri döndürmek; ağrısız, stabil ve eşitlenmiş bacak boylarına sahip olmaktır. Tüm protez ameliyatlarında uzun süreli başarının en önemli parçalarından birisi kullanılan malzemelerin kalitesi ve dayanıklılığıdır.

Kalça Protezi Hangi Komponentlerden Oluşur?

Kalça protezi genel olarak 4 ana komponentden oluşur;

Asetabular Komponent: Leğen kemiğindeki yuvanın yerine yerleştirilen parçaya asetabular kap/komponent denilmektedir. Titanyum içerikli olup kemiğe bakan yüzeyinde parçanın zaman içerisinde kemik ile entegre olmasını sağlayan poroz kaplı pürüzlü bir yüzeyi bulunmaktadır. Pressfit denilen yöntem ile kendinden 1-2mm daha küçük olan bir aralığa sıkıştırılmak üzere leğen kemiğine yerleştirilir. Kimi zaman parçanın stabilitesini arttırmak amacıyla vida ile fiksasyon da yapılmaktadır.
Femoral Komponent (Femoral Stem ve Baş): Femoral stem, uyluk kemiğinin baş kısmı kesildikten sonra kemiğin medulla denilen iç yüzeyine yerleştirilir. Titanyum veya kobalt-krom alaşımlı metallerden oluşur. Asetabular komponentte olduğu gibi kemik ile temas eden yüzeylerinde poroz kaplamaları bulunur.
Femoral Baş: Uygun şekilde yerleştirilen femoral stem daha sonrasında seramik yapıda femoral baş ile birleştirilir. Femoral baş parçasının seramik olması, çok düşük aşınma göstermesine, yüzeyin sert ve pürüzsüz kalmasına ve uzun yıllar kullanıma izin verir.
Asetabular Liner, İnsert (Ara Yüzey): Leğen kemiğinde açılan yuvaya yerleştirilen asetabular metal komponentin iç yüzeyine yerleştirilir. Femoral baş ile asetabular liner birbirleri üzerinde hareket ederek eklem hareketlerinin gerçekleşmesini sağlarlar. Ayrıca şok emici etkisi ile kalça yüklerinin yumuşak aktarımını sağlar. Asetabular ara yüzey / liner kullanımında iki ayrı seçenek sıklıkla kullanılmaktadır.
- Seramik Asetabular Liner: Femur başı ile birlikte seramik-seramik etkileşim yüzeyini oluştururlar. Aşınma ihtimali düşük olup yüzeyler arasında gıcırdamaya benzeyen bir ses oluşturabilme ihtimali vardır.
- Polietilen Asetabular-Liner: Ultra yüksek moleküler ağırlıklı polietilen (UHMWPE) adı verilen çeşitli işlemlerden geçirilerek üretilmiş bir plastik türüdür. Üretim basamakları sayesinde yüksek dayanıklılık, aşınma direncine sahip bir ürün olarak protez cerrahisinde kullanılmaktadır.

Kalça Protezi Kimlere Yapılmalıdır?

Genellikle ileri yaş hastalara yapılır. Fakat kesin bir yaş veya kilo sınırlaması yoktur. En önemli cerrahi kriterler kireçlenmenin derecesi, ağrının şiddeti ve hareket kısıtlılığıdır. Genel olarak sürekli ağrı kesici alma ihtiyacı var ise, gece uykudan uyandırıyor ise, yürüme mesafesi önemli oranda kısalmış ise ve tüm konservatif tedavilere yanıt alınamıyor ise ameliyat düşünülmelidir.

Kalça Protezi Ameliyat Kararı Nasıl Alınmalıdır?

Kalça ekleminde kireçlenme tanısı kesinleşir ve tüm ameliyat dışı tedavi yöntemlerinin tükendiğine kanaat ettikten sonra aileniz ve ortopedi doktorunuz ile birlikte karar verebilirsiniz. Fakat bu karardan önce, ameliyat işlemin detayları, ameliyat öncesi ve sonrası tüm süreçler hakkında yeterli bilgiye sahip olmanız karar verme sürecinize olumlu katkı sağlayacaktır.

Kalça Protezi Ameliyatı Öncesi Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ameliyat öncesi kullandığınız ilaçlar, vitaminler, besin takviyeleri ve yeme içme alışkanlıklarınız gözden geçirilmelidir. Vücudunuzda herhangi bir enfeksiyon varlığı araştırılmalı ve var ise diyabet, hipertansiyon gibi sistemik hastalıklarınız kontrol altına alınmalıdır.

Ameliyattan 1 hafta önce D vitamini, kalsiyum ve demir hariç tüm besin takviyeleri kesilmelidir. Mümkünse 1 ay önceden sigara kesilmelidir. Aşırı alkol tüketimi olmamalıdır. Kan sulandırıcı ilaçlar doktor kontrolünde ameliyat öncesi kesilmeli ve yerine gerekirse ameliyata engel olmayacak farklı kan sulandırıcılara geçilmelidir. Ameliyat öncesi kanı sulandıran yeşil çay ve kiraz suyu gibi içeceklere ara verilmelidir. Fakat bedensel olarak bağışıklığı güçlendiren (renkli sebzeler, antioksidan meyveler, balık, proteinli ve lifli gıdalar vb.) ödemi azaltan (zeytinyağı, avokado, somon vb.) gıdaların dengeli tüketilmesi ve sağlıklı beslenme ameliyat sonrası hızlı iyileşme sürecine ciddi katkı sağlayacaktır.

Kalça Protezi Ameliyatı Öncesi Tahlil ve Tetkikler

Genellikle ameliyattan 1 hafta önce sistemik olarak Hemogram, pıhtılaşma faktörleri, CRP gibi kan testleri, akciğer filmi, idrar tahlilleri, kalp için EKG ve anestezi konsültasyonları yapılır. Bu işlemler ameliyat olacak tüm herkes için zorunlu tarama testleridir. Tüm sonuçlar anestezi doktoru tarafından değerlendirilir ve gerekli görülürse kardiyoloji veya dahiliye gibi muhtelif branşlara da ilave konsültasyonlar yapılabilir. Ameliyat öncesi mutlaka 7-8 saat aç ve susuz kalmalısınız. Ayrıca tahlil ve tetkiklerde aç olarak yapılmalıdır.

Ameliyat Öncesi Kesmen Gereken İlaçlar Nelerdir?

Evet, ameliyat öncesi özellikle bazı ciddi kan sulandırıcı ilaçlar kesilmeli ve alternatiflerine gerekirse başlanmalıdır. İlaçlarınızı listeleyiniz ve gerek ortopedi gerek ise anestezi doktorunuzla mutlaka ameliyattan 1 hafta önce danışınız. Kumadin, xarelto, klodipegral gibi ilaçlar ameliyattan 3 ila 7 gün öncesinde kesilip yerlerine düşük molekül ağırlıklı heparinlere geçilmelidir. Aspirin 3 gün önce kesilmesi yeterlidir. Tansiyon ve şeker ilaçlarınız düzenli almaya devam ediniz troid hastalıklarınız var ise doz ayarını ameliyat öncesi ve sonrası gerekebilir.

Total Kalça Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Total kalça protezi ameliyatı ortalama 60 ila 90 dakika arasında sürmektedir. Ameliyat süresini etkileyen temel faktörler; daha önce kalça bölgesinden geçirilmiş cerrahi öyküsü, doğuştan kalça çıkığına bağlı kalça kireçlenmesi, obezite gibi durumlar cerrahi süresine uzatabilmektedir.

Kalça protezi ameliyatı kalçanın önünden, yanında veya arkasından yapılabilir. Tüm yöntemlerin kendi özelinde avantaj ve dezavantajları mevcuttur. En iyi yöntem cerrahın alışık, tecrübeli ve bilgili olduğu yöntemdir. Birbirlerine anlamlı düzeyde üstünlükleri yoktur. Genellikle 4 farklı cilt kesisi ve cerrahi yaklaşım tercih edilir. Bunlar;

Direkt Anterior Yaklaşım: Kas planları arasından yapılan bir yaklaşım olduğu için iyileşe dönemi kısa, protez çıkık ihtimali düşük
Posterior / Posterolateral Yaklaşım: Standart uygulanan cerrahi yaklaşım türüdür. Primer ve revizyon vakalarında hem leğen kemiğine hem de uyluk kemiğine ulaşım kolayca sağlanılabilir.
Anterolateral ve Lateral Yaklaşımlar: Cerrahi sonrası uzun dönem devam eden topallama nedeniyle giderek daha az tercih edilen yaklaşımlar.

Ameliyat Sonrası Hastane ve Ev Süreci Nasıl?

Total kalça protezi ameliyatı sonrasında hastane kalış süresi hastaya ait risk faktörlerine göre (yaş, eşlik eden hastalıklar, kalça eklem kireçlenmesinin çeşidi vb.) değişmekle birlikte 2 veya 3 gecedir. Ameliyattan sonraki sabah yara kontrolü yapılır ve hasta bacağının üstüne yük verdirilerek yürüteç veya koltuk değneği yardımı ile mobilize edilir.

Taburculuk sonrasında iyileşme dönemi 3-6 hafta sürmektedir. 2-4 hafta süre ile hasta yürüteç veya koltuk değneği kullanır. Bu sürecin sonrasında hastanın günlük hayatına dönmesi beklenmektedir. Kimi özellikli durumlarda (gelişimsel kalça displazisi – doğumsal kalça çıkığı) bu süreç bir süre daha uzayabilir.

Ameliyat Sonrası Ağrı Çok Olur Mu?

Ameliyat sonrası en yoğun ağrı ilk 24 saattir. Fakat gelişmiş ve multi-model ağrı kesiciler ile bu süre ve süreç genellikle sorunsuz ve hafif geçebilmektedir. Multi model ağrı yönetiminde hastanın ağrı seviyesi ve süresine göre farklı ağrı kesici ilaçlarının kademeli olarak uygulanması ve planlanması demektir. Her hastaya ihtiyacı ölçüsünde ilaç uygulaması ve hasta özelinde planlanması sağlanmaktadır.

Ağrının süresi, şiddeti, türü kişiden kişiye değişebilmekte olup bu ağrıların azalması için hem medikal hem de ilave tedbirler ve uygulamalar vardır. Bacağın yüksekte tutulması ve sık aralarla buz uygulanması etkili ve çok yararlıdır. Hem ağrı hem de ödem azalmaktadır. İlk 1 haftanın sonunda ağrılar ciddi oranda azalır fakat arada bir zorlama, yoğun egzersizlere ve iyileşme sürecine göre 3 ile 6 ay arası hafif veya bazen orta ağrıların olması normaldir.

Ameliyat Sonrası Ağrıları Artıran Faktörler veya Hareketler Nelerdir?

Ameliyat sonrası planlı ve programsız olursa ciddi ağrılar olabilir.

Uzun süreli ayakta kalça ve aşırı yürüyüşler; Günde 5 kere ve 5-10 dakika yürüyüş özellikle ilk 2 hafta yeterlidir. Uzun süre ayakta kalma ve uzun yürüyüşler ameliyat bölgesinde şişlik ve ödemlerin artmasına ve cildin gerilmesine yol açar. Bu durum hem ağrıyı arttırır hem enfeksiyon riskini hem de iyileşme sürecini uzatır. Dengeli olmalı. Ameliyat sonrası ilk 2 hafta özellikle süreler kısa tutulmalıdır. Fakat bu hiç yapmayacağı anlamına gelmemelidir. Hafif egzersizler ile başlamak da iyileşme adına çok önemlidir.
Ameliyat sonrası ilk 1-2 hafta bacağın 15-20 dakikadan fazla aşağı sarkık kalması ödem ve şişliği artıracaktır. Bazen ayaklara kadar şişme olabilir.
Aşırı fizik tedavi ve egzersizler. Özellikle kalçayı bükücü egzersizler yavaş ve tedrici yapılmalıdır. Fakat hafif ağrılı olarak yapılması normal olup çok ağrılı zorlama ile yapılmamalıdır.
Yokuş veya merdiven ile kısmen ameliyat sonrası ilk 3 hafta ağrı olması normaldir. Uzun süreli oturmalar ve alçak koltuklar ağrıda artışa yol açabilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası İlaç Kullanımı

İlaç dışında et etkili yöntem buz jeli uygulaması, yüksekte tutma, dinlenme ve kontrollü fizik tedavi sürecidir. Ameliyat sonrası belli bir süre ile sınırlı ilaç kullanımı vardır. Tüm ilaçlar taburcu edilirken reçete edilecektir. Bunlar;

Antibiyotik; Enfeksiyondan korunmak için 3-10 gün arasında kullanılır.
Ağrı kesiciler; Birden fazla ve hafif, orta ve güçlü ağrı kesiciler şeklinde birden fazla yazılır. Parasetamol, NSAİD ilaçlar ve Opioidlere kadar birçok farklı tür ilaç vardır. Multi model yaklaşım ile ihtiyanıza göre ve ağrı kesilme seviyesine göre kullanımı planlanmaktadır. Ağrı kesiciler genellikle 1 ile 3 ay arasında kullanılabilmektedir.
Kan sulandırıcılar; Genellikle 20-30 gün arasında kullanılır. En sık iğne şeklinde clexan tercih edilir fakat hap şeklinde olanlarda hastasına göre tercih edilebilir.
Mide korucular.
Nöropatik ilaçlar hastasına göre yazılabilir.
Kas gevşeticiler.
Bazen kabızlık veya bulantı içinde ilaç ilave edilebilir.
Genel sağlık durumu ve hızlı iyileşme için multi-vitamin ve mineral takviyeleri tavsiye edilebilir.

Ameliyat Sonrası Pansuman, Dikiş Alma, Morluklar, Kanama, Duş Alma ve Kontroller

Tüm bu süreçler hızlı iyileşme ve enfeksiyondan korunma için çok önemlidir. Hafta 3 kere gün aşırı pansuman yapılmalıdır. Steril şartlarda mümkünse bir hemşire veya sağlık personeli yapmalıdır. Pansuman için özellikle RİF ampul daha etkili olup baticon ile de yapılabilir. Yaraya asla doktorunuz izin vermedikçe pansumanlarda krem kullanmayınız. Yarada akıntı ve kanama olması halinde pansumanı her gün değiştiriniz. Pansuman pedlerinde avuç içi büyüklüğünde akıntı ve kirlenme olması pansumanın değişmesi için yeterli bir kriter olarak görülebilir. Yaranız kuru kalmalıdır.

Genellikle 15.ci günlerde yara temiz ve iyileşme var ise dikişler alınır. Fakat çoğu zaman estetik olup dikiş alma olayı olmamaktadır. Fakat bu süre bazen 20 veya hastasına göre daha uzun olabilir. Yara iyileşmeden asla su değmemelidir. Yara bölgesinin terlemesine müsaade edilmemelidir.

Duş alma gerekli koşullar ve güvenlik sağlandıktan sonra ameliyattan 1 hafta sonra doktorunuzun izni ile alabilirsiniz. Su geçirmez büyük bantlar ile su geçişi kesin engellenmelidir. Su çok sıcak olamamalıdır. Su geçirmez batlar sıcak suda özelliğini kaybedebilir. Banyo sonrası su geçirmez bantlar en geç 1 saat içinde çıkarılmalı ve hava alan normal pansuman geçilmelidir. Su geçirmezler havada geçirmediği için yara dudaklarında nemlenme ve terleme yaparak enfeksiyona yol açabilmektedir. Duş alırken yüksek tabure kullanınız ve bir yardımcı destek olmadan tek başınıza yapmayınız.

Ameliyat sonrası özellikle ilk 2 hafta yara bölgesinde hafif sızıntı, kanama veya seröz şeffaf akıntı olabilir. Bazen akıntı ve kanama durumuna göre kan sulandırıcıların dozu ve süresini ayarlamak gerekebilir.

Morlukların olması normaldir. Eklem çevresi ve kas içine olan kanama dize ve uyluk arkasına kadar süzülür ve geniş morluklara yol açabilir. Genellikle 1 ay içinde geçmektedir. Endişe edilecek bir durum olmayıp morluk giderici kremler kullanılabilir. Ayrıca uzun varis çorap kullanımı bu ihtimali azaltacaktır.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Enfeksiyon Riskleri?

Ameliyat sonrası kısa ve uzun dönemde enfeksiyon riski çok düşük oranda da olsa vardır. Fakat alınacak tedbirler ve önlemler ile bu risk oldukça düşük oranda kalır. Ameliyat öncesi ve erken dönemde alınacak önlemler;

Şeker ve Diyabet gibi sistemik hastalıkların kontrol altında olması.
Sağlıklı beslenme.
Sigaraya en az 1 ay önce bırakma.
Sağlıklı beslenme; proteinli, lifli gıdalar, antioksidan içerikli sebze ve meyve tüketimi
Hijyen.
İdrar yolu, üst solunum yolu gibi vücutta herhangi bir iltihap odağı var ise ameliyat öncesi bu tedavilerinin tamamlanması.
Diş tedavisi ve enfeksiyonu var ise mutlaka tamamlanmalıdır.
Ameliyattan önce profilaktik antibiyotik kullanımı. Hastanede yatarken ve ameliyata başlamadan önce damardan verilir.
Ameliyat sonrası uzun dönemde vücutta herhangi bir ciddi enfeksiyon varlığında tedavi edilmesi çok düşük olan riski daha da düşürecektir. Özellikle diş çekimi veya tedavilerinde işlem öncesi doktorunuz ile görüşmeli ve işlem öncesi antibiyotik almalısınız. Bu durum ameliyat sonrası ilk 2 yıl daha önemlidir. Fakat bağışıklık sistemi düşük, insülin bağımlı diyabet, Romatizmal hastalıkların eşlik ettiği protez hastaları ömür boyu diş tedavilerinden 1 saat önce tek doz koruyucu antibiyotik almalıdır.

Kalça Protezi Ameliyatına Bağlı Komplikasyonlar

Tüm tıbbı ameliyatlarda olduğu gibi kalça protezi ameliyatına bağlı olası komplikasyonlar vardır. Komplikasyon oranları gelişmiş protezler, modern anestezi cihazları, ileri cerrahi yöntemler, etkili ve güçlü ilaçlar nedeniyle oldukça düşük seviyededir. Zeng ve arklarının yaptığı 2023 yılında yaptığı meta-analizde primer kalça protezine bağlı komplikasyon oranlarını %0,5 ile 1,6 arasında bulmuştur. Genel anlamda birçok çalışmada ortalama %1 civarında komplikasyon olduğu görülmüştür. En sık görülen komplikasyonlar;

Enfeksiyon; Derin protez çevresi veya yüzeysel cilt enfeksiyonu şeklinde olabilir. Ameliyat öncesi ve sonrası antibiyotik kullanımı, steril pansumanlar ve birçok tedbir uygulanmaktadır.
Protez çıkığı; Ameliyat sonrası erken dönemde görülebilir.
Venöz Emboli; Çok nadiren bacaklardaki toplardamarlardan kaynaklı pıhtı oluşabilir. Bu risk ortalama ameliyat sonrası genelde ilk 1 ay için diyebiliriz. Önleme amaçlı yaklaşık 30 gün kan sulandırıcı ilaç kullanıyoruz. Ayrıca anti-embolik varis çorabı, erken mobilizasyon gibi ilave tedbirlerde uygulanmaktadır.
Protez gevşemesi.

Farklı komplikasyonlarda vardır fakat en sık görülen bu üç komplikasyondan herhangi birinin görülme olasılığı ortalama %0,1 (binde bir) oranındadır.

Kalça Protezi Enfeksiyonu Belirtileri

Protez enfeksiyonları ve tedavi edilmesi çok önemlidir. Çünkü tedavi edilmez ve ilerler ise veya tedavi yanıt alınmaz ise protez çıkarılması ve değiştirilmesi gerekebilir. Belirtileri;

Kalça ekleminde şiddetli ağrı; Sıklıkla yanıcı ve hızlı başlangıçlıdır.
Yara yerinde ve kalçada şişlik, kızarıklık ve ısı artışı.
Ateş; 38 dereceden genellikle yüksektir. Fakat ameliyat sonrası ilk 5 gün ateş olabilir. Bu sıklıkla anestetik ilaçlara bağlıdır.
Yara yerinde koyu ve renkli kıvamda akıntı.
Bu belirtilerin olması halinde hızlıca doktorunuz ile iletişime geçiniz.

Ameliyat Sonrası Pıhtı veya Emboli Belirtileri

Pıhtı genellikle bacakta olur ve nadirdir. Buna derin ven trombozu (DVT) denir. Çok daha nadir olarak pıhtının bacaktan ayrılması ile akciğere ulaşmasına emboli denir. Erken dönemde tedavi edilmelidir. DVT ile baldırda şişlik, sertlik ve ağrı olurken akciğer embolisinde ise nefes darlığı, çarpıntı ve göğüs ağrısı olabilir.

Kalça Protezi Gevşemesinin Nedenleri ve Belirtileri

Kalça protezleri genellikle 25-30 yıl veya sıklıkla daha uzun süre kullanılabilir. Protez kalitesinin artması, gelişmiş cerrahi yöntemler, cerrahın tecrübesi ve hastaya bağlı uygun kullanım ile protez kullanım ömrü çok daha uzun hale gelmiştir. Fakat her şeye rağmen yaşla birlikte kemik erimesi ve mekanik nedenlerle gevşeme görülme ihtimali her zaman düşük oranda da olsa vardır. Gevşemeye sebep olan riskler ise;

Aşınma; Özellikle protezin polietilen kısmında meydana gelir. İnsert veya liner denilen kısım polietilen denilen plastikten oluşmaktadır. Fakat son yıllarda çapraz bağlı yüksek dayanıklı polietilenlerin gelişmesi ile aşınma sorunu yok denecek kadar azdır. Ayrıca genç hastalarda seramik kullanımları da vardır.
Kemik Kaybı - Osteoliz ile protez çevresi kemik dokuda azalma protezin küçük kalmasına ve dolayısı ile gevşemesine yol açmaktadır. Osteoporoz bu riski artırmaktadır.
Enfeksiyon.
Teknik olarak ve açısal olarak protezin yanlış pozisyonda konulması gevşeme ve çıkma riskini artırmaktadır.
Yüksek aktiviteli yaşam, ağır yük kaldırmalar, ağır işlerde veya bedensel olarak yorucu işlerde fazla mesai harcamalar protezde gevşemeye neden olabilir.
Protez kalitesi; Yerli veya yabancı birçok çeşit ve kalitede protez vardır. Protezler kendi içinde çok fazla faklı özellikte çeşitliliğe sahiptir. Örneğin; Anatomik, full poroz kaplı, proksimal poroz kaplı, hidroksiapatit apatit kaplı, kare kesi, silindirik kesit, kalkarlı, kalkarsız, off-setli, açılı liner, açısız liner, bipolar baş, monoblok, modüler gibi kendi içinde birçok farklı özelliklere sahiptir. Hastasına göre doğru ve kaliteli protez seçimi önemlidir.

Taburculuk Sonrası Kontroller

Ameliyat sonrası ilk kontrol 1 hafta sonra yara yeri kontrolüdür. 15 gün sonra dikişler için kontrol yapılır. Film kontrolleri ise 1-3 ve 6 ve 12.ci aylarda yapılır.

Ameliyat Sonrası Kullanım İle İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:

Ameliyat sonrası özellikle ilk 6 hafta şu hususlara dikkat ediniz;
Kalça ekleminin çok fazla eğmeyiniz. Tabure veya alçak koltuklara oturmayınız. Tuvalet alçak ise yükseltici kullanınız
Çorap giyerken öne çok eğilemeyin. Birisi giydirsin ya da çorap giydirici aparat kullanınız.
Yataktan veya koltuktan inerken kollarınızı kullanınız. Destek alınız. Ameliyatlı bacağı sağlam bacaktan çok ayrı kalmayacak şekilde yatağa girip çıkınız.
Eviniz iki katlı ise alt katta kalınız. Tuvalete yakın olsun. Gece lambası kullanınız. Koridorlarda ayağın takılmasına yol açacak halı kenarları, kablolar veya saksı gibi objeler geçici olarak kaldırılsın.
Yan yatarken bacak arasına yastık koyunuz. Oturma esnasında dizler birbirinden 15-20 cm ayrı olmalı ve bacak bacak üstüne atılmamalıdır.
Duş alırken duş sandalyesi kullanın. Alaturka tuvalet kesinlikle hayat boyu yasak. Her zaman alafranga klozet kullanılmalıdır.
Namaz sandalyede kılınmalı ve yemek masada yenmelidir. Yer sofrası bağdaş kurmak ömür boyu yasaktır.
Ayakkabı giyerken uzun kerata kullanınız.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Yürüteç / Kanedyan Kullanımı

Ameliyat sonrası ortalama 1 ay kullanılması yeterdir.

Yürürken yürüteci kendinize çok yakın tutmayınız. Ağırlığınız hafif öne veriniz. Kollarınıza aşırı yüklenmeyin.
Ameliyatsız bacaktan daha fazla destek alınız.
Otururken bacak arkaları yatağa, koltuğa veya klozete değmeden oturmayınız. Yoksa düşme riskiniz olacaktır.
Özellikle yürürken ayak uçlarına bakmayınız. Direk karşıya bakınız. Yoksa başınız döner ve düşebilirsiniz.
Kısa adımlar atınız ve ani dönüşler yapmayınız ve yürüteci yerden çok fazla kaldırmayınız.

Kalça Protezi Ameliyat Sonrası Duş Alma

Dikişler alını yara iyileştikten sonra yaraya direk su teması olabilir. Fakat yara iyileşmesi devam ederken su geçirmez bantlar ile çok sıcak su olmamak koşulu ile ameliyattan 5 gün sonra duş alınabilir. Duş sandalyesi kullanın. Tırabzan veya tutunacak bir nokta olması güvenliği artırmaktadır. Ameliyat sonrası ilk 1-2 duşta bir yardımcınız olmalıdır. Ayak kaygan zeminde olmamalı ve yere eğilerek sabun veya lif alınmamalıdır. Mümkünse yürüteciniz önünüzde durmalıdır.

Kalça Protezi Ameliyat Sonrası Arabaya Binme ve Araç Kullanma

Ameliyat sonrası ilk 1-2 aya arabaya inip binerken dikkat edilmelidir. Mümkünse yüksek ve geniş araç daha iyi olacaktır. Yüksek araç yok ise minder veya yükseltici kullanılabilir. Kalça çok bükük kalmaması için ve barakaların öne rahat uzatılabilmesi için ön koltuk kullanılmalı, koltuk arkaya çekilip hafif arkaya yatırılmalıdır. Binerken sırtınız arabaya dönün ve yavaşça kollardan destek alarak araca oturup sonrasında yavaşça ayaklarınız araca koyunuz.

Hasta ameliyat sonrası kendi başına 6.haftadan sonra doktoru izin verirse araç kullanabilir.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Egzersizler

Kalça protezi sonrası egzersizler genellikle basit ve evde uygulaması kolaydır. Amaçlar kasların güçlendirilmesi, eklem hareket açıklığının artırılması, kaslara esneklik kazandırılması ve bacaklarda pıhtı oluşumunun önlenmesidir. Ameliyattan bir gün sonra başlar ve düzenli olarak minimum ilk 3-6 ay uygulanmalıdır. Uygulama sıklığı başlangıçta fazla fakat süresi kısa iken zamanla sıklık azalacak ama seans uygulama süresi daha uzun olacaktır. Başlangıçta ödem ve dikişler nedeniyle ağrılı olabilir fakat zamanla ağrılarınız azalacaktır.

Kalça Protezi Ameliyat Sonrası Merdiven İnip Çıkma

Ameliyat sonrası ilk birkaç gün içinde merdiven kullanabilirsiniz. Tırabzanlı olmalıdır. İnerken ilk önce ameliyatlı bacak çıkarken ise ilk önce sağlam bacak ile çıkılmalıdır. Basamakları tek tek ininiz.

Kalça Protezi Ameliyat Sonrası Güvenli Cinsel İlişki

Kalça protezi sonrası cinsel ilişkiye genellikle 6-8 hafta sonra başlanabilir. Fakat her hasta kendi özelinde farklı iyileşme sürelerine sahip olup kalçanın hareket kabiliyeti ve esnekliği kazanıldıktan sonra başlanması daha uygun olacaktır. Güvenli ilişki için pozisyonlar;

Başlangıçta hasta pasif pozisyonları tercih etmelidir. İleri zamanlarda aktif rol alabilir. İlişki sırasında öncelikli amaç kaliteli cinsel ilişki için ağrının olmaması ikinci sırada ise protezin iyileşme sürecine zarar verilmemesidir. Bu amaçla misyoner pozisyonu tercih edilmelidir. Hasta yatakta sırt üstü pasif yatarken partneri üstte aktif rol oynayacaktır.

Total Kalça Protezi Hakkında Bilinmesi Gereken Önemli Bilgiler

Hastanede 2-3 gün kalınır.
Hastanede yatışta refakatçiniz olmalıdır.
Ameliyat izi ortalama 10-15 cm.
Ameliyat süresi yaklaşık 1-2 saat.
Kalça protezi genel olarak biyolojik kobalt, krom, titanyum ve polietilenden imal edilmiştir.
Havalimanı uçlarında güvenlik geçiş cihazlarında genellikle sinyal verebilir. Uluslararası uçuşlarda yanınızda ameliyat olduğunuza dair İngilizce-Türkçe evrak olmasında fayda vardır.
Ameliyat sonrası genelde dikkat edilmesi gereken süre ortalama 6-8 haftadır.
Araba kullanmak ilk 6 hafta yasak.
Doktorunuz izin vermedikçe, dikişler alınmadan yaraya su teması olmamalı ve dikişler alındıktan sonra da en az 24 saat sonra su değdirebilir veya duş alabilirsiniz.
Bacak bacak üstüne atmak ve bağdaş kurmak yasak.
Aktivitelerinizi yavaşça artırınız. Fizik tedavi sadece yürümekten ibaret değil ayrıca çok fazla, aşırı yürümekte fizik tedavi demek değildir. Ameliyattan sonra ilk 1 ay aşırı yürüme ve çok fazla ayakta kalma kalça da yoğun ödeme yol açmaktadır. Dengeli ve dozunda yürünmelidir.
İlk 6 ay zaman zaman ağrı ve kalçada yanma hissi olabilir.
Ameliyat sonrası ilk 1 yıl kalçada tıkırdama ve klik sesleri duyulabilir.
Ameliyat sonrası ilk 6 ay bazen uylukta ve dize yayılan ağrı olabilir. Bu femoral stemin uyluk kemiğine sıkı oturması ve uyluk kemiğinin hafif genişleşmesi ve kemiğin bu genişlemeye uyum sürecinden kaynaklanan geçici bir ağrıdır.
Zıplama ve yüksek aktiviteli sporlardan kaçınınız.

Kalça Protezi Ameliyatı